9 Cách Bảo Quản Sách Luôn Mới Không Sợ Bị Cũ Khi Đã Đọc

11 Tháng 8, 2022 Guvi Happy 0 Comments

Cách bảo quản sách luôn mới ắt hẳn là câu hỏi mà hội yêu sách thường tự hỏi trong đầu mỗi khi tậu cho mình một quyển sách mới nhỉ? Bảo quản sách một cách đúng cách không chỉ giúp giữ gìn được sự mới mẻ và bền lâu mà còn bảo vệ tri thức và giá trị của một quyển sách hay. Trong bài viết này, cùng Guvi tìm hiểu về những cách bảo quản sách một cách tốt nhất, từ cách lưu trữ, vệ sinh, đến các biện pháp phòng ngừa hư hỏng và một số lưu ý quan trọng.

Những yếu tố tác động đến trạng thái của sách

Để bảo vệ sách và giữ gìn sách ở trạng thái tốt, chúng ta cần hiểu rõ về những yếu tố cơ bản có thể gây hại và ảnh hưởng đến sách.

Độ ẩm

Tác động của độ ẩm cao có thể gây mốc và nấm mốc, làm ẩm sách và gây hỏng và phai màu trang. Hãy đảm bảo lưu trữ sách ở môi trường khô ráo và thoáng mát.

Ánh sáng mặt trời

Ánh sáng mặt trời trực tiếp có thể làm mờ mực in và phai màu bìa sách. Hãy tránh đặt sách trong tầm ánh sáng mặt trời trực tiếp và sử dụng bìa nilon hoặc bọc sách để bảo vệ khỏi ánh sáng mạnh.

Nhiệt độ

Nhiệt độ cao và biến đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm uốn cong sách và gây hỏng trang sách. Hãy lưu trữ sách ở một nơi ổn định với nhiệt độ thích hợp.

Bụi và bẩn

Bụi và bẩn tích tụ trên bề mặt sách và giữa các trang, gây hư hỏng và làm mất tính thẩm mỹ của sách. Hãy vệ sinh sách định kỳ bằng cách lau nhẹ nhàng bề mặt và giữ sách trong môi trường sạch sẽ.

Sử dụng đúng cách

Đặt vật nặng lên sách, gập trang quá sâu hoặc viết, ghi chú trực tiếp trên trang giấy có thể gây hư hỏng và làm mất giá trị của sách. Hãy sử dụng sách một cách cẩn thận và tránh các hành động này.

Côn trùng và sâu bọ

Côn trùng và sâu bọ có thể gây hư hỏng sách và làm lỗ trên bìa sách. Hãy giữ sách trong môi trường sạch sẽ và thường xuyên kiểm tra để phát hiện và ngăn chặn sự xâm nhập của côn trùng và sâu bọ.

Thời gian

Thời gian tự nhiên cũng làm ảnh hưởng đến trạng thái của sách. Sách cũ có thể mờ mực in, giấy bị oxy hóa và trang sách bị mất đi tính trắng sáng. Hãy đảm bảo bảo quản sách một cách thích hợp để kéo dài tuổi thọ và giữ cho sách mới mẻ.

9 cách bảo quản sách luôn mới

Lựa chọn chất liệu kệ sách phù hợp

Khi chọn kệ sách, nên lựa chọn kích thước và chất liệu phù hợp để đảm bảo việc bảo quản sách được thực hiện một cách tốt nhất. Cần tránh sử dụng các loại kệ bằng gỗ thông hoặc gỗ ép, vì chúng dễ bị tấn công bởi mối mọt. Những loại kệ sách bằng xi măng hoặc kim loại cũng không nên được chọn, vì chúng có khả năng hút ẩm kém, gây nguy hiểm cho sách bằng cách làm ẩm chúng và cản trở việc di chuyển và sắp xếp nội thất.

Theo Guvi, để bảo quản sách tốt hơn là chọn kệ sách làm từ gỗ. Lựa chọn loại kệ này sẽ mang lại nhiều lợi ích, bao gồm độ cứng và khả năng hút ẩm tốt, đồng thời sẽ hạn chế bị tấn công bởi mối mọt. Bên cạnh đó, kệ sách làm từ gỗ cũng dễ dàng di chuyển và có thể được vệ sinh định kỳ để duy trì môi trường lưu trữ sách sạch sẽ và an toàn.

Tìm hiểu:

Bảo quản sách ở nơi khô thoáng

Trong việc bảo quản sách, nguyên tắc quan trọng nhất cần được ghi nhớ là sách làm từ giấy, mà giấy lại rất nhạy cảm với nước, lửa và độ ẩm. Vì vậy, để đảm bảo bảo quản sách tốt, chúng ta cần tuân thủ những yêu cầu sau:

Môi trường: Đặt sách ở một nơi khô ráo, sạch sẽ và thoáng mát.
Ánh sáng: Hạn chế tiếp xúc sách với ánh nắng mặt trời, vì ánh sáng có thể làm bạc màu và làm giòn sách.
Đặt sách: Tránh đặt sách trực tiếp lên sàn nhà để tránh hơi ẩm và các tác động tiềm ẩn khác.

Sách rất dễ bị tác động bởi hơi nước và độ ẩm, vì vậy, môi trường quá ẩm sẽ làm sách hút nước và gây ra tình trạng ẩm ướt và mục nát. Vì thế, cách đơn giản nhất để bảo quản sách là đặt chúng trên kệ sách hoặc giá sách ở những nơi khô ráo và thoáng mát.

Nếu bạn có điều kiện, hãy đầu tư vào một chiếc tủ chống ẩm và cài đặt nhiệt độ cũng như độ ẩm để bảo quản sách tốt nhất. Ngoài ra, việc sử dụng máy hút ẩm mini trong nhà cũng có thể giúp duy trì sự lưu thông không khí tốt hơn và ngăn ngừa sự hình thành mốc ẩm.

Bọc sách cẩn thận để bảo vệ bao bì

Thông thường, sách đã được phủ một lớp bìa nhựa mỏng, nên nhiều người bỏ qua thói quen bọc thêm bìa sách khi mua về. Tuy nhiên, đây là một thói quen không tốt và có thể gây hư hỏng cho sách. Mặc dù trang bìa đã được bọc bằng một lớp kính mỏng, nhưng để bảo quản sách trong thời gian dài, bạn nên sử dụng thêm một lớp bìa sách bọc bên ngoài để giữ được độ mới dài lâu cho bìa.

Lớp bìa nhựa sẽ giúp chống thấm nước và bảo vệ sách khỏi ẩm ướt một cách hiệu quả. Để đảm bảo hiệu quả bảo vệ sách tốt nhất, bạn nên thay lớp bìa mới sau khoảng 3-6 tháng sử dụng. Điều này sẽ giúp sách được bảo vệ và duy trì trạng thái bền đẹp nhất.

Tạo không gian giữa những quyển sách

Thông thường, các kệ sách được thiết kế để tận dụng tối đa diện tích bằng cách tích hợp hộc tủ và kệ sách thành một thiết kế hoàn chỉnh. Tuy nhiên, thiết kế này có thể có tác động không tốt đến sách.

Khi xếp sách, hãy nhớ không đặt sách sát tường hoặc sát vách kệ (hãy để trống khoảng 2-3cm) để sách có không gian “thở”. Đồng thời, tránh chèn sách quá chặt vào nhau, vì việc này sẽ ép sách trong thời gian dài, gây cong vênh và biến dạng.

Đối với những quyển sách ít được đọc, thay vì xếp chồng lên nhau hoặc nhét quá chặt vào kệ sách, bạn nên tạo ra khoảng cách nhất định giữa các quyển sách. Điều này nhằm tạo sự thông thoáng và ngăn ngừa sự hình thành mối mọt và độ ẩm trong sách. Đây là một cách đơn giản và hiệu quả để bảo quản sách mà nhiều người áp dụng thành công.

Sắp xếp sách sau khi đọc

Chắc hẳn chúng ta đã có một hay nhiều lần vứt sách lung tung sau khi đọc, điều này có thể gây quăn góc sách hoặc trực tiếp làm rách giấy. Để đảm bảo sách luôn giữ được hình dáng như ban đầu chúng ta cần từ bỏ ngay thói quen đó và tự nhắc nhở bản thân phải xếp gọn sách lên kệ ngay sau khi sử dụng.

Thay vì vứt sách bừa bãi, hãy dành chút thời gian để đặt sách trở lại vị trí ban đầu. Xếp sách một cách gọn gàng lên kệ, đảm bảo các trang sách được thẳng và không bị gấp góc. Bằng cách này, sách sẽ luôn giữ được hình dáng tốt và trạng thái nguyên vẹn sau mỗi lần sử dụng. Thói quen xếp gọn sách ngay sau khi đọc không chỉ giúp bảo quản sách tốt hơn mà còn tạo cảm giác gọn gàng và sắp xếp hợp lý trong không gian của bạn.

Đánh dấu trang bằng bookmark

Nếu bạn là một người say mê sách, thì không thể bỏ qua công dụng quan trọng của những chiếc đánh dấu trang (bookmark). Bookmark thường được làm từ giấy, nhựa hoặc gỗ mỏng,… Đây không chỉ đơn thuần là một vật trang trí nhỏ xinh, mà còn là một công cụ hữu ích để giữ cho bạn biết được trang mình đã đọc đến.

Bookmark được tạo ra nhằm mục đích để đánh dấu trang đang đọc, từ bỏ thói quen gấp mép sách khi đọc, giúp duy trì vẻ đẹp tự nhiên và thẩm mỹ của những cuốn sách. Ngoài ra nó còn giúp tiết kiệm thời gian tìm lại trang mà bạn đã dừng đọc trước đó.

Vệ sinh kệ sách định kỳ

Dù cho tủ sách của bạn có kín đến đâu, trong một thời gian dài sử dụng, nó vẫn có thể bị xâm nhập bởi lũ côn trùng và bụi bẩn. Vì vậy, hãy dành ít nhất 1-2 tuần một lần để kiểm tra và làm sạch tủ sách, đảm bảo sách được bảo quản một cách tốt nhất.

Khi lấy sách ra, hãy sử dụng một chiếc khăn mềm và khô để lau sạch bìa, loại bỏ bụi và các vết bẩn nhỏ. Đồng thời, quét dọn kệ tủ một cách kỹ lưỡng, đảm bảo không còn bụi hoặc vụn bẩn nằm trên mặt kệ. Việc này giúp tạo môi trường sạch sẽ cho sách và ngăn ngừa sự phát triển của côn trùng hay vi khuẩn gây hại.

Hơn nữa, việc dọn dẹp kệ sách không chỉ mang lại lợi ích về việc bảo quản sách mà còn được chứng minh là một phương pháp giải tỏa stress hiệu quả. Khi bạn dành thời gian chăm sóc và sắp xếp kệ sách, nó không chỉ tạo ra một không gian gọn gàng và sạch sẽ mà còn mang lại cảm giác thư giãn và hạnh phúc trong quá trình làm việc này.

Tuy nhiên, nếu bạn không có quá nhiều thời gian để dọn dẹp định kỳ, bạn có thể sử dụng các dịch vụ giúp việc theo giờ để đảm bảo kệ sách vẫn sạch sẽ và sách vẫn mới như ban đầu!

Lưu ý bảo vệ gáy sách

Gáy sách được coi như xương sống của một quyển sách, đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho các trang không bị rời lẻ và dễ dàng cầm nắm. Tình trạng gáy sách sẽ ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng tổng thể của những cuốn sách. Vì vậy, hãy cẩn thận và chu đáo khi mở và đặt sách.

Khi cầm sách, hãy ôm chặt gáy sách để tránh gãy gập gáy. Hạn chế mở sách thành góc 180 độ vì điều này có thể làm mở ra lớp keo dán và làm trang sách bung ra ngoài. Thay vào đó, nên mở sách ở góc khoảng từ 30 đến 60 độ để đảm bảo sự ổn định và bảo vệ gáy sách.

Nếu có thể, hãy sử dụng hai tay để mở sách – một tay giữ gáy sách và một tay lật trang. Điều này giúp bạn có sự kiểm soát tốt hơn và tránh tình huống làm rơi sách do cầm nắm không vững. Hãy đảm bảo tay của bạn sạch sẽ và khô ráo trước khi đọc để tránh làm bẩn sách.

Khi lật từng trang, hãy đóng sách gọn lại gần và sử dụng hai ngón tay cái nhẹ nhàng để tách rời trang cũ và trang mới. Hạn chế việc miết tay lên trang giấy để tránh làm nhàu giấy và gây hư hỏng cho sách.

Tận dụng gói hút ẩm

Gói hút ẩm là một vị cứu tinh bất ngờ, chúng thường có sẵn trong hộp thuốc hay hộp thức ăn đóng gói. Nếu nhà bạn không có sẵn, bạn có thể dễ dàng mua chúng và đặt vài gói trong khu vực lưu trữ sách. Gói hút ẩm giúp giảm thiểu độ ẩm và ngăn chặn sự hình thành của nấm mốc, bảo vệ sách khỏi những tác động có hại.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sử dụng những vật liệu khác như long não, túi diệt côn trùng và túi thơm để đặt vào kệ sách. Điều này không chỉ giúp phòng chống sự xâm nhập, mà còn mang lại một mùi hương dễ chịu cho sách.

Long não, với khả năng hút ẩm tự nhiên, có thể hấp thụ độ ẩm trong không khí xung quanh và giữ sách khô ráo.
Túi diệt côn trùng sẽ ngăn chặn sự tấn công của côn trùng và bảo vệ sách khỏi hư hại.
Túi thơm có thể tạo ra một mùi hương dễ chịu, làm cho không gian lưu trữ sách trở nên thú vị và thư giãn hơn.

Cách xử lý khi sách bị ố vàng, cong/vênh viền

Xử lý khi sách bị ố vàng

Để xử lý sách bị ố vàng, bạn có thể làm theo hướng dẫn sau:

Trước hết, hãy vệ sinh bề mặt sách bằng cách phủi sạch lớp bụi bẩn bám trên bìa và trang sách. Bạn có thể sử dụng một cây cọ hoặc bàn chải mềm để loại bỏ bụi một cách nhẹ nhàng.
Để làm sạch gáy sách một cách toàn diện, hãy tháo bìa sách ra khỏi quyển sách. Điều này cho phép bạn tiếp cận và xử lý các vết ố vàng hoặc bụi bẩn ở gáy sách một cách dễ dàng hơn.
Lật từng trang một cách nhẹ nhàng để loại bỏ bụi bẩn. Bạn có thể sử dụng một cọ mềm hoặc một mảnh vải sạch (khô) để lau từng trang, đảm bảo sách được làm sạch trước khi tiến hành xử lý vết ố vàng.
Sử dụng một tăm bông và nhúng vào dung dịch axit oxalic hoặc axit citric, sau đó chấm trực tiếp lên vết ố vàng trên sách. Hãy nhớ thực hiện thao tác này một cách cẩn thận và chỉ chấm vào vết ố, tránh tiếp xúc quá nhiều với các trang xung quanh.
Sau khi đã xử lý vết ố vàng, tiếp tục lau sạch sách bằng nước sạch. Bạn có thể sử dụng một miếng vải sạch hoặc một ấm nước để lau nhẹ nhàng từng trang, đảm bảo không để lại các chất tẩy trên sách.
Đặt sách lên một kẹp giấy hoặc một tấm giấy thấm để hấp thụ nước dư thừa. Để tránh tác động của ánh nắng mặt trời, hãy phơi sách trong một khu vực bóng râm để sách khô tự nhiên. Đảm bảo không để sách tiếp xúc trực tiếp với nhiệt độ cao hoặc ẩm ướt.

Khắc phục khi sách bị cong/vênh

Làm phẳng sách: Một phương pháp để làm phẳng sách nhanh chóng là sử dụng nhiệt. Tuy nhiên, cần thực hiện cẩn thận để tránh làm hỏng sách. Nếu bạn làm điều này lần đầu tiên, hãy lót một tấm vải mỏng lên trên bề mặt sách để đảm bảo an toàn và tránh làm cháy sách trong quá trình thao tác.

Hút ẩm cho sách: Để khắc phục tình trạng sách bị ẩm, bạn có thể sử dụng giấy vệ sinh hoặc khăn giấy trắng. Đặt một tờ giấy vệ sinh hoặc khăn giấy trắng trên mỗi trang bị ẩm. Lưu ý cẩn thận gấp sách lại và đặt vật nặng lên bề mặt sách để tạo áp lực. Điều này giúp giấy hút ẩm thu thập độ ẩm từ sách. Hãy kiểm tra thường xuyên và thay mới giấy hút ẩm nếu tình trạng sách vẫn còn ẩm quá nặng.

Để tránh tình trạng sách bị cong, có một số quy tắc cơ bản bạn có thể tuân thủ:

Khi đọc sách, không nên mở sách quá 180 độ.
Khi xếp sách lên kệ, hãy để sách ở vị trí nằm hoặc thẳng đứng vuông góc với kệ. Tránh đặt sách nghiêng, vì góc sách sẽ bị cong hoặc xoắn lên trên.
Khi đọc sách, hãy đặt sách lên bàn.
Nếu muốn đọc sách khi nằm, hãy nằm sấp và đặt sách trên giường.
Tránh ôm sách khi đi ngủ, vì áp lực có thể làm cong hoặc biến dạng sách.

Trên đây là thông tin về Cách Bảo Quản Sách Luôn Mới mà Guvi đã tìm hiểu và tổng hợp được! Hy vọng với bài viết này, bạn đã có thể có được những nội dung cần thiết để những quyển sách mình yêu thích, những giá trị của sách được bền bỉ với thời gian hơn. Đừng quên theo dõi Guvi để nhanh chóng cập nhật những bài viết mới nhé!

Tìm hiểu thêm: